Ekskluzywność w związku oznacza nie tylko wierność fizyczną, ale także emocjonalne zaangażowanie wyłącznie w jedną osobę. Oczekujemy, że partner/ka będzie „tylko dla nas” – nie zakocha się w kimś innym, nie podejmie relacji seksualnej z inną osobą, ani nie będzie flirtował poza związkiem. Ale skąd bierze się ta potrzeba i czy rzeczywiście wynika ona z romantycznej miłości?
1. Monogamia jako norma społeczna
Większość par nie dokonuje świadomego wyboru monogamii, lecz przyjmuje ją jako normę. Społeczne przekonaniasprawiają, że monogamiczne związki są uważane za standard. Osoby, które decydują się na alternatywne modele, często spotykają się z krytyką:
- „To nie jest prawdziwa miłość.”
- „Jeśli ktoś nie potrafi się zdecydować, powinien być singlem.”
- „Otwarte związki i poliamoria to brak moralności.”
Monogamia jest wciąż silnie promowana przez kulturę, religię i instytucje społeczne, co sprawia, że postrzegana jest jako jedyny „słuszny” model relacji.
2. Dlaczego pragniemy wyłączności?
Miłość czy potrzeba bezpieczeństwa?
Wyłączność często wynika nie z samej miłości, ale z potrzeby bezpieczeństwa. Ludzie poszukują w związku stabilizacji, a monogamia daje im złudzenie pełnej kontroli nad relacją.
- „Jeśli mnie kochasz, nie potrzebujesz nikogo innego.”
- „Musimy być dla siebie wszystkim.”
Tego rodzaju myślenie może wynikać z wcześniejszych niepewności emocjonalnych, zwłaszcza jeśli ktoś doświadczył niestabilności w dzieciństwie lub miał niepewny styl przywiązania.
Niektóre osoby pozostają w związku nie dlatego, że czują miłość, ale dlatego, że obawiają się samotności lub utraty poczucia bezpieczeństwa – czy to emocjonalnego, czy finansowego.
3. Lęk przed stratą i zazdrość
Silna potrzeba ekskluzywności może wynikać z lęku przed stratą. Zazdrość często nie świadczy o miłości, lecz o braku pewności siebie i lęku przed byciem niewystarczającym.
- „Jeśli partner mnie zdradzi, to znaczy, że nie jestem wystarczająco dobry/a.”
- „Nie mogę pozwolić, żeby ktoś inny zainteresował się moją drugą połówką.”
Monogamia nie jest magicznym rozwiązaniem – nawet w najbardziej wyłącznej relacji nie da się całkowicie uniknąć niepewności. Jeśli nie nauczymy się zarządzać własnymi emocjami, żadna forma związku nie da nam pełnego spokoju.
4. Ekskluzywność a samoocena
Niektórzy wiążą poczucie własnej wartości z zachowaniem partnera. Kobiety często utożsamiają atrakcyjność z wiernością partnera, a mężczyźni z jego seksualnym pożądaniem.
- „Jeśli mój partner mnie zdradza, to znaczy, że nie jestem wystarczająco atrakcyjna.”
- „Jeśli patrzy na kogoś innego, to znaczy, że nie jestem dla niego dość dobra.”
Jednak prawdziwa pewność siebie powinna pochodzić z wewnętrznego poczucia własnej wartości, a nie z tego, jak zachowuje się nasz partner.
5. Uzależnienie emocjonalne
Niektóre osoby oczekują, że partner będzie regulował ich emocje. Oczekują, że to druga osoba zapewni im stabilność i poczucie bezpieczeństwa. Takie podejście może prowadzić do emocjonalnej zależności, która nie jest zdrową podstawą relacji.
W coachingu często spotykam osoby, które boją się samotności i uzależniają się emocjonalnie od swoich partnerów. Jeśli dostrzegasz u siebie ten mechanizm, warto pracować nad samoregulacją emocjonalną – i tutaj coaching może być pomocnym narzędziem.
6. Idealizacja miłości
Wielu ludzi wierzy, że istnieje jedna prawdziwa miłość i jedna idealna osoba, z którą powinni być na zawsze. To romantyczne, ale niezbyt realistyczne.
- Nie ma jednej idealnej osoby – są różne osoby, które mogą do nas pasować w różnych momentach życia.
- Miłość wymaga świadomego wyboru i pracy, a nie tylko biernego oczekiwania na „bratnią duszę”.
7. Presja społeczna i rola rodziny
Monogamiczne związki są silnie promowane przez społeczeństwo, kościół i politykę. Oczekuje się, że rodzina to najwyższa wartość, a każde odejście od tradycyjnych norm spotyka się z niezrozumieniem.
8. Potrzeba przynależności
Monogamiczne związki są „normą” w naszym społeczeństwie a każde odejście od tradycyjnych norm spotyka się z niezrozumieniem.Ludzie chcą przynależeć do „większości”, więc rezygnuje czasem z życiu w innym modelu relacji miłosnej, bo boi się odrzucenia
Podsumowanie
Ekskluzywność w związku może wynikać z różnych czynników – od prawdziwej miłości, przez lęk przed stratą, aż po presję społeczną.
🔹 Nie ma jednego właściwego modelu relacji – ważne, by wybierać świadomie i zgodnie ze swoimi wartościami.
🔹 Jeśli dostrzegasz u siebie silną potrzebę kontroli nad partnerem, warto zastanowić się, z czego ona wynika.
🔹 Komunikacja i samoświadomość to klucz do zdrowych relacji.
Jeśli chcesz lepiej zrozumieć swoje emocje i przekonania dotyczące związków, zarezerwuj sesję coachingową. Pomogę Ci odkryć, co jest dla Ciebie naprawdę ważne i jak budować relację, która będzie odpowiadać Twoim wartościom. Nigdy nie jest za późno na leczenie ran i pracę nad sobą.
Rise up & Play
Twoja CoachKa Honorata
