Część druga tematu wyznaczania zdrowych granic w relacjach
W tym wpisie kontynuuję temat stawiania granic, opisując podstawowe typy osób, które mają problem z ich wyznaczaniem lub regularnie przekraczają granice innych. Pomogę ci uzyskać jasność w tym temacie, abyś mógł/mogła w sposób kulturalny, ale stanowczy dbać o własne granice w relacjach.
Dlaczego stawianie granic jest kluczem do udanych relacji?
Stawianie granic to fundament zdrowych relacji. Dajesz dokładnie to, co chcesz dać, a nie to, co wydaje ci się, że musisz dać. Dzięki temu unikasz frustracji, poczucia wykorzystania czy obgadywania innych. Jasne granice pomagają budować zdrowe i harmonijne relacje.
Pisałam o tym w pierwszej części wpisu o granicach – zachęcam do zapoznania się także z tamtym artykułem.
Cztery podstawowe typy osób z problemami w stawianiu granic
Problemy z granicami objawiają się na różne sposoby. Istnieją cztery podstawowe typy osobowości, które najczęściej spotykamy w relacjach. Poznanie tych schematów pomoże ci lepiej zrozumieć własne doświadczenia oraz relacje z innymi.
1. People Pleaser – „Zadowalacz/ka”
To osoba, która chce każdemu dogodzić. Nie potrafi powiedzieć „nie”, robi rzeczy, których wcale nie chce robić, i znosi zachowania, które są dla niej szkodliwe. Jej życie kręci się wokół potrzeb innych, przez co często czuje się wykorzystana, sfrustrowana i przemęczona.
People pleaser nie działa z poziomu empatii czy radości pomagania. To potrzeba akceptacji i uznania sprawia, że zatraca swoje własne granice.
2. Kontroletti – „Kontrolujący/a”
To osoba, która twierdzi, że nie ma problemu ze stawianiem granic, ale w rzeczywistości manipuluje i kontroluje innych, aby uzyskać to, czego chce.
Kontroletti nalega na swoje granice, ale nie szanuje granic innych. Może narzucać kontrolę w relacji, np. wymagając dostępu do twojej lokalizacji, sprawdzania twojego telefonu czy wymuszania określonych zachowań pod pretekstem „dbania o bezpieczeństwo”.
3. Unikający/a
Osoby unikające zamiast wyznaczać granice, budują mury.
Nie tworzą relacji, w których ludzie mogą swobodnie wchodzić i wychodzić, ale odgradzają się od świata. To osoby, które zostały zranione w przeszłości i teraz chronią się przed kolejnym bólem, całkowicie zamykając się na innych.
4. Nieempatyczny/a
Nieempatyczne osoby są skoncentrowane na sobie, nie zdają sobie sprawy, że inni ludzie mają uczucia i potrzeby.
Nie biorą odpowiedzialności za swoje zachowanie, często zrzucając winę na innych. Ich problemy i dramaty zawsze są najważniejsze, przez co nie dostrzegają perspektywy drugiej osoby.
Kto z kim się łączy?
Najczęściej w relacjach spotykają się osoby, które się uzupełniają. People pleaser często wiąże się z kontroletti – jedna strona chce unikać konfliktu i spełniać oczekiwania, a druga chce dominować i narzucać swoje zasady. Taki układ prowadzi do toksycznych relacji i schematów trudnych do przerwania.
Jak budować zdrowe granice?
Terri Cole, autorka książki „Strażniczka granic”, rozróżnia dwa rodzaje granic:
- Granice zewnętrzne – określające, jak inni mogą się z nami komunikować.
- Granice wewnętrzne – dotyczące naszej relacji z samym sobą.
Aby skutecznie wyznaczać i utrzymywać granice, trzeba być świadomym swoich wartości i potrzeb. Tylko wtedy można konsekwentnie stosować je w codziennym życiu.
Twoje granice a dzieciństwo
Nasza umiejętność wyznaczania granic kształtuje się już w dzieciństwie. Jeśli w twojej rodzinie przekraczano twoje granice, dziś możesz mieć trudności z ich wyznaczaniem.
Przykłady:
- Jeśli rodzice nie dotrzymywali słowa, możesz mieć problem z zaufaniem.
- Jeśli twoje granice były regularnie lekceważone, możesz czuć się niepewnie, gdy próbujesz je wyznaczyć.
Dobra wiadomość? Możesz to zmienić! Wymaga to czasu, ale konsekwentne budowanie zdrowych granic przynosi długoterminowe korzyści.
Jak zacząć zmiany?
- Określ swoje wartości – co jest dla ciebie naprawdę ważne?
- Wyznacz jasne granice – np. jeśli cenisz aktywność fizyczną, nie pozwól, by ktoś regularnie odbierał ci czas na sport.
- Stosuj konsekwencje – jeśli ktoś przekracza twoje granice, pokazuj to swoim zachowaniem, a nie tylko słowami.
- Nie bój się reakcji innych – im bardziej boisz się konsekwencji, tym trudniej ci będzie je wyznaczać.
Zacznij działać!
Jeśli chcesz zmienić swoje relacje i nauczyć się stawiać zdrowe granice, zapraszam na indywidualne sesje coachingowe. Pomogę ci określić twoje wartości i wdrożyć zmiany w codziennym życiu.
Jeśli doświadczyłeś/aś zdrady i chcesz odbudować siebie lub relację, dołącz do mojego autorskiego programu „Odbuduj miłość”. Nigdy nie jest za późno na leczenie ran.
Podsumowanie
Zdrowe granice to klucz do szczęśliwych relacji. Pozwalają nam żyć w zgodzie ze sobą i tworzyć harmonijne związki. Nie daj się wciągnąć w toksyczne schematy – stawiaj granice z szacunkiem dla siebie i innych.
Dziękuję, że przeczytałeś/aś ten wpis do końca! Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzach i zaobserwuj mnie w mediach społecznościowych, by nie przegapić kolejnych inspirujących treści.
Rise up and Play!
Twoja Honorata
